22 mei 2016

Drievuldigheidszondag 22 mei 2016

Lezingen: Spreuken 8,22-31 – Romeinen 5,1-5 – Ev. Johannes 16,12-15.

Overweging
Drievuldigheid. Ik ken die term al vanaf mijn kinderjaren. Die heb ik toen van buiten moeten leren.
Die zit er zo goed in, dat ik deze soms opdreun zonder na te denken bij het kruisteken maken.
Later ga je toch nadenken over het woord: drievuldigheid: Vader, Zoon en Heilige Geest.
Op de universiteit in Rome gaf de Canadese Jezuïet prof Lonergan in mijn studietijd daar colleges over. Aan de hand van zijn lijvig boek spon hij fijne, dunne draden van relaties tussen Vader, Zoon en H. Geest. Maar aan het eind van zijn ragfijn referaat was toch zijn conclusie: “Het is en blijft een mysterie.”
Daarom probeer ik het mysterie van een andere kant te benaderen. Vanuit de ervaring. Ervaar of beleef ik iets van deze drie-ene-God in mijn leven? Direct of indirect. Onmiddellijk of middellijk?
Dan begin ik filosofisch te denken. Alles moet een begin hebben. Een oorzaak, een oer-zaak. Een schepper, een maker; want uit niets kan niets ontstaan. De schepper is ‘de vader’ van alles. De oorsprong, het begin. Zelf ongeworden. Maar alles wordt door Hem..
Zo las ik bij Lao Tse deze filosofische gedachte:
“Omdat wij het niet zien, wordt het onzichtbaar genoemd.
Omdat wij er naar luisteren en het niet horen, wordt het onhoorbaar genoemd.
Omdat wij er naar reiken en het niet voelen, wordt het ontastbaar genoemd.
Omdat wij deze drie niet verder kunnen onderzoeken, worden zij als één gezien.
Boven is het niet licht, beneden niet donker. Het is eeuwig en oneindig, onnoembaar.
Beeld zonder beeltenis. Het is zonder begin en einde.”

Zo denken filosofen. Ook Augustinus ging ook wel eens op deze filosofische toer.
Maar de Drie-eenheid is geen voer voor filosofen, zegt Danneels op de achterkant van onze liturgie.
De God van de filosofen is door de mens Jezus Christus dichterbij bijgebracht. Hij zegt: “Kijk naar Mij, dan zie je hoe die Vader is. Die vader is geen afstandelijke oorzaak, maar een hartelijke en bezorgde vader. Hij houdt van zijn schepselen als van zijn kinderen. Hij is een goede vader, die hartelijke liefde is”, zegt Jezus. “Heel dichtbij.”

Over zichzelf zegt Jezus Christus: “Ik ben Woord dat God in de wereld spreekt..”
Dat Woord spreekt spreekt God al bij de schepping (eerste lezing). Hij sprak en het was.
Zijn Woord is concreet: Jezus Christus. Zijn Woord is mens geworden. En daardoor daad. Jezus Christus is het Woord van God in levende lijve. Zijn woord is gebod, richtingwijzer, zaligspreking.
Gods wil is aanschouwelijk geworden in Jezus Christus. “Wie Mij ziet, ziet de Vader”.

In zijn leven werd Jezus geleid door een goede Geest. Die kwam over Hem toen Hij gedoopt werd in de Jordaan. Hij werd toen vol van Heilige Geest. Die leidde en gidste Hem, heel zijn verder leven.
Diezelfde Geest werd door Jezus Christus bij zijn heengaan aan ons beloofd en gegeven. Een positieve Geest. Een hartelijke en warme Geest. Een vruchtbare Geest. De Geest van waarheid en liefde.
Die Geest doet Jezus waaien over de wereld. Als een vuur, als een wind. En als een vredesduif, die kijkt waar Hij kan landen. Gelukkig is dat op vele plaatsen. Vele christenen werden en worden nog steeds door die Geest gedreven – in liefde – in zorg. – in meeleven – in medemenselijkheid. De Geest waait waar Hij wil. Die Geest blijkt bij velen ook nu te werken. Zoals bij Peerke Donders, Pater Kolbe, Edith Stein, Titus Brandsma, Majoor Bosshardt, Maarten Luther King. Heel hun leven hebben deze mensen gegeven. Het is steeds ‘een en dezelfde Geest die ons beweegt’. Al het goede is uiteindelijk in de grond één

Ook de Drie-eenheid opereert als een éénheid. Jezus zegt dat Hij slechts spreekt, wat Hij van de Vader hoort. Ook de Heilige Geest spreekt niet uit zichzelf. Hij wordt door de Vader op voorspraak van Jezus gezonden. Hij verkondigt wat Hij van het Woord ontvangen heeft. Van het Woord van de Vader. Uiteindelijk is alles één, drie en toch één. Drie-Eenheid.

En alles is op éénheid gericht. Alles, in de hemel en op de aarde samenbrengen in de liefde.
Mogen allen één zijn, was zijn laatste gebed van Jezus Christus, als een testament. Één in vrede, één . in liefde. Daarom is de titel op de voorkant van de liturgie ook: in liefde verbonden. De drie-eenheid en heel de schepping.

De heilige drie-eenheid is het Mysterie waarin wij staan, waarin wij leven. We kunnen dat niet bevatten. Het is en blijft een mysterie. Daarvoor buigen wij het hoofd en belijden: Vader, Zoon en Heilige Geest in de geloofsbelijdenis.